Μονάδα
Σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας - AIDS
Ο παράγων που ενοχοποιείται για την νόσηση από AIDS είναι ένας ιός, που ανήκει στην ομάδα των ρετροϊών, ο οποίος υπέστη διαδοχικές μεταλλάξεις, και εμφανίσθηκε αρχικά στην Αφρική, προ 30ετίας περίπου, σε περιορισμένη έκταση, εξαπλώμενος ακολούθως για να καταστεί σήμερα παγκόσμιο πρόβλημα.
Ο ιός του AIDS σχηματικά.
Ο συγκεκριμένος ιός αφού εισέλθει στο ανθρώπινο σώμα, έχει ως στόχο τα κύτταρα του αμυντικού συστήματος και κυρίως τα λεμφοκύτταρα. Για να γίνει αντιληπτή η σοβαρότητα της λοίμωξης, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι το σώμα μας διαθέτει μηχανισμούς άμυνας απέναντι στους ιούς και τα βακτήρια, μηχανισμούς που είναι απαραίτητοι για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε λοιμοξιογόνου παράγοντα. Όταν ένας οποιοσδήποτε τέτοιος παράγων εισέλθει σε κάποιο όργανο του σώματος και το προσβάλλει, κινητοποιείται αμέσως ένα σύνθετο φαινόμενο άμυνας, αποτελούμενο από αντισώματα και λευκά αιμοσφαίρια, το οποίο επιτίθεται στον «εισβολέα» και τον εξουδετερώνει. Είναι ο λόγος για τον οποίο δεν νοσούμε ταχτικά, δεν χρειαζόμαστε σε καθημερινή βάση φαρμακευτικές θεραπείες. Ο ιός του AIDS λοιπόν προσβάλει κατευθείαν, το ανθρώπινο αμυντικό σύστημα, καταφέρνοντας να το απορυθμίσει εντελώς.
Αφού εισέλθει στο σώμα παρατηρείται σε χαμηλή συγκέντρωση στα διάφορα βιολογικά υγρά του οργανισμού όπως σάλιο, ιδρώτας με εξαίρεση το αίμα και το σπέρμα. Το φαινόμενο αυτό εξηγεί και τον τρόπο μετάδοσης του που είναι επομένως η μετάγγιση και η σεξουαλική επαφή, καθώς και η κάθετη μετάδοση από την μητέρα στο κυοφορούμενο έμβρυο. Μετά την λοίμωξη τα αντισώματα κατά του ιού ανιχνεύονται στο αίμα 4 ως 12 εβδομάδες μετά.
 |
| Πολλαπλασιασμός του ιού του AIDS (πράσινα σωματίδια) σε λεμφοκύτταρο που καταστρέφεται. |
Ο οργανισμός παραμένει φορέας του ιού δια βίου. Στους περισσότερους ανθρώπους παρατηρείται μια εξισορρόπηση του ιού και της ανοσολογικής κατάστασης με αποτέλεσμα την απουσία συμπτωμάτων. Οι ασυμπτωματικοί φορείς μπορεί κάποια στιγμή να παρουσιάσουν συμπτώματα όταν αυτή η ισορροπία διαταραχτεί. Σε λίγα μόνο άτομα, περίπου 5%, παρατηρείται η πλήρης εικόνα της νόσου εντός 3 ετών από την μόλυνση. Λόγω της μείωσης της αμυντικής ικανότητας ακολουθεί το στάδιο των ευκαιριακών λοιμώξεων και των νεοπλασιών. Η νεοπλασία που οριοθετεί την κλινική εκδήλωση της νόσου, είναι το σάρκωμα KAPOSI, μια νόσος με δερματικές αλλοιώσεις, όπως επίσης και το λέμφωμα. Τα πρώτα συμπτώματα αφορούν λεμφαδενοπάθεια λόγω διόγκωσης των λεμφαδένων του λαιμού και του αυχένα κυρίως, που συνοδεύονται από πυρετό, απώλεια βάρους, κακουχία, νυχτερινούς ιδρώτες, ανορεξία, διάρροια, ευαισθησία σε λοιμώξεις, νευρολογικά σύνδρομα. Η διάγνωση γίνεται με εξέταση αίματος στην οποία ανιχνεύονται τα αντισώματα κατά του ιού έως 12 εβδομάδες περίπου μετά την επαφή με τον ιό. Είναι γνωστό ότι προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία κατά του ιού. Χρησιμοποιούνται επομένως φάρμακα που προάγουν την ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού, και γνωστά κατά των ιών φάρμακα με όχι και τόσο καλά αποτελέσματα.
Ουσιαστικά η θεραπεία περιορίζεται στην αντιμετώπιση των ευκαιριακών λοιμώξεων που κυρίως είναι οι πνευμονίες και οι ερπητικές λοιμώξεις. Γίνονται προσπάθειες για την παρασκευή εμβολίου, χωρίς αποτέλεσμα μέχρι τώρα. Από πλευράς της γυναίκας χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, προληπτικά. Απαραίτητη η χρήση προφυλακτικού, απαραίτητη η αποφυγή σεξουαλικών σχέσεων με συντρόφους που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου όπως τοξικομανείς, αμφίφυλοι, πολυμεταγγιζόμενοι, προερχόμενοι από ενδημικές χώρες. Όσο περνούν τα χρόνια, πρέπει, η κάθε γυναίκα να αντιληφθεί την έννοια της σεξουαλικής συμπεριφοράς υψηλού κινδύνου. Να προσέχει στην επιλογή συντρόφου, να μαθαίνει το σεξουαλικό του ιστορικό, να ενημερώνεται, να ξέρει ότι σε κάθε σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό γίνονται μικροτραυματισμοί στον κόλπο και στο πέος, που δεν φαίνονται, που δεν γίνονται αντιληπτοί, που φέρνουν σε επαφή το αίμα του ενός με το αίμα του άλλου, που φέρνουν το AIDS. Η κάθε γυναίκα πρέπει να ξέρει ότι στην χώρα μας υπάρχουν περίπου 20.000 φορείς και νοσούντες από AIDS περίπου. Αν διαιρέσουμε τον πληθυσμό της χώρας με τους φορείς, αντιλαμβανόμαστε ότι 1 στους 500 κατοίκους αυτής της χώρας είναι φορέας ή νοσεί. Αντιλαμβανόμαστε ότι η νόσος είναι τόσο κοντά μας.
Φωτογραφίες: Παν. Α. Γεωργακόπουλος. Λοιμώξεις στην κύηση. Εκδόσεις "Ζήτα", 1994. Σελ. 43.